De dwalenden van Halloween

Door Bryan van de Mortel, pastoor

Naast de vele horrornights, griezelfilms, en spooktochten kunnen de klassieke elementen van een feest als Halloween ons ook iets in herinnering roepen van elementen die in onze kerken de afgelopen jaren wellicht wat verwaarloosd zijn.

De pompoenen met brandende kaarslichten zijn zo’n oud element dat al eeuwenlang wordt gebruikt. De afschrikwekkende pompoen is bedoeld als een middel tegen boze geesten en ook om die vervelende burgerlijke buren wat angst aan te jagen, maar tegelijkertijd is het brandende kaarsje ook een lichtje voor goede dwalende zielen om de weg naar huis te tonen midden in de duisternis. Het volksgeloof dacht immers dat op de vooravond van Allerheiligen de zichtbare en onzichtbare wereld op een bijzondere wijze met elkaar verbonden waren en dat de zielen van de gestorvenen voor een nacht terugkeerden naar hun oorspronkelijke huis. De kaars werd voor de raam aangestoken om hun de weg daarnaartoe te tonen. Dit oorspronkelijke gebruik mag tevens een beeld zijn voor de dwalende overleden zielen die op zoek zijn naar het licht dat hun de weg toont naar het Vaderhuis.

In de liturgie van de overledenen bidden we al dat onze dierbare gestorvenen mogen binnentreden in dat eeuwige licht. Op Allerheiligen vieren wij sommige van deze mensen, onze eigen heiligen, onze eigen dierbaren die ons zijn voorgegaan en inderdaad leven in Gods aanwezigheid. De lichtende pompoen van Halloween herinnert ons echter ook aan het andere geloofsaspect wat echter steeds meer naar de achtergrond is geschoven. De betekenis van Allerzielen als een dag waar op we bidden voor andere overledenen die nog op weg zijn; die hun levensweg hier op aarde niet voltooid hebben en nog zuivering nodig hebben. Zuivering omdat niet iedereen op het moment van sterven alles heeft kunnen loslaten, alles goed heeft kunnen beëindigen; alle sporen van zonde en menselijke tekorten achter heeft kunnen laten. Wie dat precies zijn weten we natuurlijk niet; maar het geloof dat ons gebed die mensen kan helpen het licht te vinden mag ons aanmoedigen onze ogen niet voor hen te sluiten.